Czy dzisiejszy beton jest bardziej ekologiczny niż ten produkowany jeszcze kilka lat temu?
Jak zmienił się ten materiał na przestrzeni ostatnich dekad i – co najważniejsze – czy zmierzamy w kierunku całkowicie ekologicznego betonu? O ekologicznym betonie, innowacyjnych rozwiązaniach i zmianach klimatycznych rozmawialiśmy z Michałem Grysem – Prezesem Zarządu SPBT (Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego).
wywiad przeprowadziła: Olga Budzik
Kto stymuluje zmiany w budownictwie w odniesieniu do zmian klimatycznych?
Jednym z priorytetów unijnej strategii Zielony Ład (European Green Deal) jest przebudowa gospodarki państw członkowskich UE, tak aby do 2050 r. osiągnąć neutralność klimatyczną. Aby zrealizować ten cel, należy wprowadzić zmiany gospodarcze. Będą one obejmować przede wszystkim nowe niskoemisyjne bądź zero emisyjne źródła energii, rozwój technologii CCS (Carbon Capture and Storage), pozwalającej skutecznie wiązać i składować CO2 oraz technologii CCU (Carbon Capture and Usage), która umożliwia wykorzystanie na szerszą skalę magazynowanego dwutlenku węgla do wytwarzania różnego typu paliw. Stymulacja zmian w branży budowlanej to efekt zmian w prawodawstwie – na szczeblu zarówno Unii Europejskiej, jak i krajowym. Zmienia się także polityka wykonawców i inwestorów: coraz częściej stawiają oni na niskoemisyjne i innowacyjne technologie, co przekłada się na komfort użytkowania obiektów oraz minimalizuje ich wpływ na środowisko. Tym samym branża budowlana (w tym producenci betonu towarowego) odpowiada na dwa realne wyzwania, przed którymi stoi. Pierwsze z nich to urbanizacja postępująca na całym świecie, a drugie – niezwykle istotne – to zmiany klimatyczne. Ekologiczny beton i innowacyjne rozwiązania w branży materiałów budowlanych odgrywa bardzo ważną rolę w procesie dekarbonizacji. Szacuje się, że do 2050 r. w miastach na całym świecie będzie mieszkać około 2 mld ludzi.
Obecnie 60% infrastruktury potrzebnej do funkcjonowania takiej liczby osób na terenach zurbanizowanych nie istnieje. Dynamiczny rozwój miast i infrastruktury wymaga od branży budowlanej obniżenia emisyjności i energochłonności nowo budowanych obiektów, poprzez zastosowanie m.in. innowacyjnych kompozytów cementowych.
Warto rozmawiać o produkcji cementu, betonu w kontekście środowiska. Jak rekompensować zużycie energii i emisję gazów cieplarnianych? Czy dziś możemy już mówić o ekologicznym betonie?
Branża budowlana jest regulatorem zrównoważonego rozwoju, traktujemy bowiem na równi potrzeby i korzyści społeczne, środowiskowe oraz ekonomiczne. Beton należy do materiałów najczęściej używanych przez człowieka – jest drugi po wodzie! To produkt powszechnie stosowany oraz uniwersalny. Wyróżnia się dodatkowo trwałością, odpornością na działanie ognia i wilgoci. Produkuje się go lokalnie, dlatego nie wymaga transportu na duże odległości. Można go w całości poddać recyklingowi, a odzyskane w ten sposób kruszywo wykorzystuje się ponownie w procesie produkcji.
Ze względu na swoją bezwładność termiczną beton stanowi doskonały akumulator, pozwalający zaoszczędzić 25–50% energii potrzebnej do pozyskania ciepła w zimie lub klimatyzacji obiektu w okresie letnim. Z tego względu jest odpowiednim materiałem do budowania obiektów energooszczędnych, plus energetycznych, pasywnych, dla prosumentów. Spełnia także standardy jakości oraz wytrzymałości wymagane w inwestycjach infrastrukturalnych, jak również normy certyfikacji BREEAM oraz LEED. Jako branża od ponad 20 lat dążymy do produkcji betonu przyjaznego środowisku. Powszechnie stosujemy cementy z dodatkami mineralnymi, domieszki chemiczne modyfikujące właściwości mieszanki betonowej i betonu stwardniałego. Wyposażamy wytwórnie w instalacje do recyklingu, dzięki czemu bezodpadowo utylizujemy pozostałości poprodukcyjne betonu oraz oszczędzamy wodę technologiczną, która stosowana jest nie tylko w obszarze technologicznym, ale także do mycia pojazdów i płukania instalacji produkcyjnych. Cały czas pracujemy nad optymalizacją składu mieszanek. Dążymy do tego, aby uzyskać najlepsze parametry użytkowe betonu, jednocześnie stosując jak najwięcej surowców przyjaznych środowisku oraz surowców odpadowych i pochodzących z recyklingu, by maksymalnie ograniczyć ślad węglowy. Jeżeli chodzi o emisyjność w branży producentów betonu towarowego, ważnym aspektem jest ogniwo związane z trans portem mieszanki betonowej z wytwórni na plac budowy. Obecnie standardem stają się pojazdy z silnikami Euro 6. Rozwiązaniem i wyzwaniem na najbliższą przyszłość będą betonomieszarki i pompy do betonu napędzane z wykorzystaniem gazu ziemnego i energii elektrycznej. Począwszy od 2023 r., 10% floty pojazdów będzie musiało korzystać z tego rodzaju napędu, by dostarczać beton na budowy finansowane z funduszy publicznych. W procesie ograniczania emisyjności duże znaczenie ma również cyfryzacja procesu, począwszy od projektu składu mieszanki betonowej (czyli doboru najwłaściwszego uziarnienia kruszyw i optymalnego dozowania domieszek chemicznych nowej generacji), poprzez mieszanie składników, aż po dostawę betonu na budowę zoptymalizowaną trasą.