Standardy zrównoważonego rozwoju już zmieniły rynek nieruchomości. Dzięki dostosowywaniu infrastruktury do warunków klimatycznych i nowoczesnemu planowaniu przestrzennemu przeobraża się również krajobraz całych miast. Jakie działania są podejmowane i co jeszcze należy zrobić, aby zatrzymać skutki zmian klimatu i poprawić jakość życia w przestrzeni miejskiej?
Zasada zrównoważonego rozwoju w planowaniu przestrzennym została sformułowana już w latach 80. XX w. jako konieczność uwzględniania ochrony środowiska w procesie urbanizacji. Zapoczątkowała ona zmianę sposobu myślenia o kształtowaniu przestrzeni miejskiej, który w kolejnych dekadach został szczegółowo określony w międzynarodowych dokumentach, takich jak m.in. Zielona Karta Środowiska Miejskiego, Europejska Perspektywa Rozwoju Przestrzennego, Nowa Karta Ateńska, Karta Lipska na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich czy Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030. Problematyka zrównoważonego rozwoju miast obecnie wykracza poza ramy ekologii, obejmując również zagadnienia społeczne, gospodarcze i finansowe związane z zarządzaniem przestrzenią.
Od kilku lat wciąż najbardziej aktualnym wyzwaniem dla ośrodków miejskich pozostaje adaptacja do zmian klimatycznych. Blisko 50% ludności świata mieszka na terenach zurbanizowanych; w Polsce ten wskaźnik wynosi ponad 60%. Właśnie te obszary stanowią przestrzeń największej koncentracji czynników decydujących o emisji CO2. W 2013 r. Komisja Europejska uznała w swoim oficjalnym komunikacie, że [m]iasta i władze lokalne jako pierwsze muszą się mierzyć z konsekwencjami takich klęsk [żywiołowych – przyp. red.]. Odgrywają zatem kluczową rolę we wdrażaniu środków zapobiegawczych, takich jak zielona infrastruktura. Wraz ze zmianami klimatycznymi rośnie prawdopodobieństwo występowania znacznego wzrostu lub obniżenia temperatury powietrza, opadów i powodzi, długotrwałej suszy, osuwania się gruntów, pożarów lasów i gromadzenia się w atmosferze szkodliwych substancji. Odpowiednie przygotowanie infrastruktury miejskiej na wypadek klęsk żywiołowych ma obecnie także wymiar ekonomiczny i społeczny. Komisja Europejska oszacowała, że jedno euro zainwestowane w przeciwdziałanie skutkom zmian klimatu pozwala zaoszczędzić́ do sześciu euro na działaniach interwencyjnych. Dzięki ekologicznym inwestycjom miasta stają się atrakcyjniejsze, zdrowsze i bezpieczniejsze dla mieszkańców.
„Przyszłość miast musi być kształtowana przez tzw. design with climate, czyli ideę projektowania opartą na rozwiązaniach, które służą likwidowaniu negatywnych skutków zmian klimatu. Zrównoważony rozwój to aktualnie najlepsza możliwa strategia. Bazuje ona na racjonalnym gospodarowaniu ograniczonymi zasobami oraz harmonijnie łączy cele ekologiczne, społeczne i ekonomiczne. W perspektywie długoterminowej planowanie przestrzenne powinno zmierzać do właściwego koordynowania różnych funkcji terenów miejskich, tak aby zabezpieczyć miasta przed kosztami walki z ekstremalnymi zjawiskami przyrodniczymi” – mówi Maciej Wróblewski, Head of Development Department i wiceprezes Apsys Polska.
